Artikelen Planstudie Ring Utrecht

Opwaarderen Noordelijke Randweg Utrecht: kansen én problemen voor Overvecht

Dunantplein verhoogd_350 De Noordelijke Randweg Utrecht (NRU) langs Overvecht is een behoorlijk hoofdpijndossier geworden. Er was al heisa over het ontwerp. Dit jaar kwam daar nog eens het uitstel van acht a tien jaar bij. Vreemd, zo vond wethouder Lintmeijer, aangezien de minister tot dat moment 2016 als keiharde deadline stelde.

Gemeente en bewoners hebben beide een duidelijke voorkeur voor een volledig verdiepte ligging. Helaas is het budget is ontoereikend voor de beste ruimtelijk inpassing met de minste geluidhinder. Zo zou een verdiept Robert Kochplein technisch lastig en te duur zijn. Voor het beperken van de geluidhinder is dat echter een 'must'. Ondertussen voorzien wij ook problemen met de verkeersdruk in Overvecht, gezien de capaciteits-verdubbeling van een opgewaardeerde NRU.

Verdubbeling capaciteit NRU: problemen voor verkeersdruk in Overvecht?

Wat qua ontwerp vaststaat is dat het weghalen van alle verkeerslichten op de verkeerspleinen zorgt voor een verdubbeling van de capaciteit voor doorgaand verkeer. Dat is op zich prima voor het verwerken van meer verkeer langs Utrecht, mits dat stiller gebeurt dan nu het geval is en het niet voor teveel luchtvervuiling zorgt. Het zorgt voor een ontlasting van de rest van de Ring; een groot deel van het verkeer is immers lokaal. Echter, meer verkeer op de NRU betekent ook dat het verkeer via Overvecht de stad in toeneemt. Dat is een effect dat we dienen te vermijden. De invalswegen en de binnenring zitten nu al aan de maximale capaciteit, ook wat betreft geluidsoverlast en luchtvervuiling. De hoge (verwachte) bevolkingsgroei van de stad Utrecht maakt een stop op de groei van het verkeer in de stad des te urgenter. De aanleg van meer "Berekuilen" om de problemen stadinwaarts op te lossen, is erg kostbaar.

De groei van het autoverkeer kan trouwens ook al vóór aanpassing van de NRU voor problemen zorgen. De Natuur- en Milieufederatie Utrecht stelt:

De huidige NRU verwerkt 45-60.000 auto's per dag, oplopend naar 70.000 tot 80.000 (of meer) in 2020. Dat is vergelijkbaar met een snelweg buiten de Randstad. Alleen staan vlakbij deze weg woningen, zonder enige bescherming tegen geluid of luchtvervuiling. (bron)

Mochten deze prognoses uitkomen, dan zal de gemeente strenge doseermaatregelen moeten treffen om de leefbaarheid langs de NRU op peil te houden.

Verkeerscirculatieplan als basis van NRU ontwerp

Verhoogd Dunantplein_2_300 Het ontwerp voor een aangepaste NRU is ingegeven door verkeerskundige overwegingen (afmaken van de Ring). Het maakt echter geen onderdeel uit van een integrale visie op de bereikbaarheid van Utrecht. Sowieso is er te weinig aandacht voor de relatie met de aansluitende stadswegen. Met een gedegen verkeerscirculatieplan zou de gemeente in kaart moeten brengen wat de relatie is tussen NRU en de aansluitende wegen / straten, maar ook met het OV en de fietsinfrastructuur. Dit brengt in kaart welke wegen / straten meer verkeer krijgen te verwerken bij een NRU die een dubbele capaciteit heeft.

Beter afstel dan een slecht ontwerp

De meeste partijen in de raad willen dat het College moeite blijft doen om extra budget te zoeken, hoe lastig dat ook is. De SP gaat nog een stap verder: Als een geheel verdiepte ligging niet haalbaar is, moet het plan van tafel. Laat het Rijk maar bezuinigen op andere onderdelen van de Ring Utrecht. De Kracht van Utrecht kan zich daar in vinden. Aanvullend hebben wij onze bedenkingen bij het effect van opwaardering op een toename van verkeer richting de stad. Het is prima om verkeer stiller en efficienter langs Utrecht te voeren, waarbij ook nog eens de verbinding met de Gagelpolder verbetert. Maar meer verkeer de stad in kan Utrecht niet aan. Niet nu en zeker niet in de toekomst.

De enige manier om de (auto)bereikbaarheid van Utrecht blijvend te verbeteren is en blijft het investeren in een beter OV- en fietsnetwerk.

Lees verder over ontwerp, besluitvorming en wat we wel kunnen doen.

Ontwerp: verdiept Robert Kochplein nodig voor beperking geluidhinder

Volgens wethouder Lintmeijer biedt een ontwerp met 2x2 rijstroken en 80 km/h voldoende capaciteit voor de toekomst. Het voorstel van het Rijk (2x3 rijstroken bij 100 km/h) is gelukkig van tafel. Maar hier beginnen wel de problemen. Het budget van 180 miljoen is voldoende voor slechts één verdiept verkeersplein (het Ghandiplein); de andere twee verkeerspleinen moeten verhoogd worden aangelegd (per verkeersplein 30 miljoen goedkoper dan verdiept).

Fietsviaduct de_Gagel_300

De cultuurhistorische waarde van een herstelde Klopvaart is een goed argument voor een verdiepte aanleg van het Ghandiplein. Voor het Robert Kochplein speelt mee dat een verdiepte ligging technisch lastig is in verband met het viaduct over de A27. Juist hier is echter veel winst qua geluidhinder te behalen. De voorziene toename van verkeer op de NRU zal hier zonder maatregelen voor veel overlast gaan zorgen. Als compromis zou de NRU halfverdiept aangelegd kunnen worden. Zo haal je toch meer winst qua geluidhinder, zonder daarvoor de volle prijs te betalen (halfverdiept is technisch eenvoudiger en daarmee goedkoper). Wat betreft de lastige inpassing van tuincentrum Overvecht: Voor de Kracht van Utrecht mag dat geen lijdend criterium zijn in de keuze voor verdiept dan wel verhoogd. Geluidhinder, ruimtelijke inpassing en het kostenaspect zijn hier van groter belang.

Volgens wethouder Lintmeijer zou de geluidhinder wel afnemen door het gebruik van stil asfalt en enkele geluidschermen. Ook de verbinding tussen Overvecht en het groengebied erachter (Gagelpolder / Noorderpark) verbetert door drie geplande fiets- en loopbruggen. Met een grotendeels of volledig verdiepte ligging is echter meer te bereiken, zo vindt ook Jasper Fastl van de Wijkraad Overvecht:

Laat deze bewoners direct het Noorderpark inlopen en niet tegen een massieve semisnelweg. [...] De nieuwe inrichting van de NRU biedt kansen. Die moeten gegrepen worden. Dat gaat uiteraard best wat kosten. Maar als deze kansenwijk ook echt een prachtwijk wordt, wat ze natuurlijk al is... dan verdien je die investeringen dubbel en dwars terug. (bron: Stadsblad 09-01-2013)

Geen aangepaste NRU in 2016... Maar wat kunnen we wel doen?

Een aangepaste NRU is voor Rijkswaterstaat een noodzakelijke schakel in de Ring Utrecht. De afspraak was duidelijk. Eerst dient de NRU te worden opgewaardeerd; daarna pas komen de A12 en A27 aan de beurt (in 2016). Zonder aangepaste NRU zou Utrecht tijdens de werkzaamheden in een permanent verkeersinfarct veranderen. Mocht de gemeente de NRU niet afhebben in 2016, dan zou onherroepelijk het intrekken van de Rijksbijdrage volgen.

Op 24 januari kondigde minister Schultz aan dat het toch andersom zou gebeuren. De Rijksbijdrage zal nu pas in 2024-2026 beschikbaar zijn. Het College kijkt naar de gevolgen van deze beslissing en onderzoekt wat er mogelijk is met het wél beschikbare budget, zogenaamde no-regret maatregelen. De fietsbrug bij het Sjanghaipark wordt bijvoorbeeld zonder vertraging aangelegd; wellicht dat enkele lucht- en geluidsbeperkende maatregelen zo ook doorgang vinden. Mogelijkheden om de negatieve gevolgen te beperken, bekijkt het College ook. Om binnen de normen voor luchtkwaliteit te blijven, zal de gemeente moeten overwegen om "toeleidend verkeer van de rijkswegen naar de NRU te beperken door verkeerslichten" (bron: Collegebrief).

Wethouder Lintmeijer koestert weinig illusies als het gaat om het zoeken naar extra budget. Van provincie, BRU en zeker het Rijk valt hier niets te verwachten. Gezien het uitstel hoeft de gemeente voorlopig ook niet na te denken over een extra financiele bijdrage.

Olivier Beens / Kracht van Utrecht